Spanje Reisbestemmingen - Ebro Delta & Aragon
p

Ebro Delta & Aragon

Incl. bezoek aan gierenvoederplaats

 

Reisdata:

nnb

Duur:

8 dagen

Prijs:

€ nnb

(Barcelona/Barcelona)

     

o.l.v.

Kees Woutersen.

Aantal verwachte vogelsoorten:

110-130.

Toeslag 1 pers. kamer

€ 175

 

Noordoost Spanje biedt zeer verschillende landschappen in een relatief klein gebied: wetlands en zee in de Ebro Delta (Catelonië), steppen bij de Monegros en Belchite en het Mediterrane berglandschap aan de zuidrand van de bergen van de Pyreneeën (Aragón). Dit zijn stuk voor stuk topgebieden voor vogelaars, iedere plek heeft zijn speciale vogels en een eigen charme.

 

De Ebro Delta

De Ebro Delta bij Barcelona bestaat uit immense oppervlakten rijstvelden, meertjes, rietvelden, zoutwater plassen, duinen en verlaten stranden. Het is een aparte ervaring te rijden over de vele smalle weggetjes die het gebied doorkruisen en het vogelleven te ontdekken. Iedere keer zijn er nieuwe dingen te zien en duiken er weer andere vogels op. Grote delen zijn beschermd natuurgebied en er is goed overzicht dankzij de vele schuilhutten en observatietorens. Voor de vogeltrek is het gebied strategisch gesitueerd aan de Middellandse zeekust en ook daarom is de variatie gedurende de trektijd enorm. In de Ebro Delta overwinteren meer dan 300.000 watervogels, het aantal neemt ieder jaar toe. De Ebro Delta is beroemd om zijn grote variatie aan reigers en unieke kolonies van Audouins- en Dunsnavelmeeuw. De steltlopers, sterns, purperkoeten en zwarte ibissen laten zich in het algemeen bijzonder goed bekijken.

De meest interessante vogels van de Ebro Delta zijn Krooneend, Flamingo, Zwarte Ibis, Kwak, Kleine – en Grote Zilverreiger, Purperreiger, Woudaapje, Ralreiger, Purperkoet, Witwangstern, Reuzenstern, Audouins- en dunsnavelmeeuw, Grote Karekiet, Cetty´s Zanger, Graszanger, plus vele soorten steltlopers en trekvogels.

 

Steppen van Belchite
Ten zuiden van Zaragoza in het grote steppenreservaat van Belchite. Het belang van “El Planeron” voor steppevogels is uitzonderlijk, het is de beste plaats in Europa voor leeuweriken en het is de enige plek waar met enige zekerheid Duponts Leeuwerik te vinden is.

De meest interessante vogels van het gebied zijn Kleine Torenvalk, Steenarend, Steenuil, Witbuik- en Zwartbuikzandhoen, Griel, Kleine Trap, Duponts Leeuwerik, Kalander-, Thekla -, Kuif-, Kortteen en Kleine Kortteenleeuwerik, Kuifkoekoek, Bijeneter, Hop, Iberische Klapekster, Blonde – en Zwarte Tapuit en Brilgrasmus.

 

Zuidrand Pyreneeën
De sierras van Riglos en Guara aan de zuidrand van de Pyreneeën behoren tot de meest ongeschonden en dunbevolkte streken van Europa. Het gebied heeft kale rotswanden, indrukwekkende kloven, smalle riviertjes, mediterrane vegetatie en er zijn nauwelijks doorgaande wegen. Hier leven meer dan 20(!) soorten roofvogels. Veel dorpen zijn verlaten en de natuur gaat voor een groot deel zijn eigen gang. De hoogste piek is 2.077 meter hoog, het stadje Huesca (woonplaats van uw gids) ligt op een steenworp afstand. Direct aan de voet van de bergen is een gevarieerd, kleinschalig landbouwgebied met rivierbos en kleine meertjes.

De meest interessante vogels van dit gebied zijn Rode en Zwarte Wouw, Lammergier, Aasgier, Vale Gier, Havikarend, Dwergarend, Slangenarend, Dwergooruil, Rode patrijs, Alpengierzwaluw, Rotszwaluw, Blauwe en Rode Rotlijster, Orpheusspotvogel, Baard – en Provencaalse Grasmus, Kleine Zwartkop, Bergfluiter, Roodkopklauwier, Alpenkraai, Rotsmus en Grijze en Grauwe Gors. De winter is bijzonder voor hooggebergtevogels die hier overwinteren, alpenheggemus en rotskruiper.

Gierenvoederplaats: we bezoeken aan een gierenvoederplaats in de Sierra de Guara. We gaan mee met de beheerder die slachtafval voert. Normaal komen hier honderden vale gieren op af die tot op 1 meter afstand van de toeschouwers komen zodat iedereen de mooiste foto´s kan maken. Bijna altijd komt ook de lammergier kijken.

 

Dag 1. Aankomst Barcelona.

Vervoer naar en excursie in de Ebro Delta. Drie overnachtingen in de Delta.

 

Dag 2 – 3. Ebro Delta.

Bezoek van alle belangrijke vogelplekken in de Ebro Delta: riet- en rijstvelden, meren, duinen en strand. Er zijn ook goede mogelijkheden voor vogelfotografie.

 

Dag 4. Steppen Belchite.

Vervoer met stops naar het steppegebied bij Belchite. Een eerste bezoek aan de steppen en indien mogelijk aan het oude dorp Belchite, dat volledig verwoest werd in de Spaanse burgeroorlog. Eén overnachting bij Belchite.

 

Dag 5. Belchite en Los Monegros.

Bezoek aan het reservaat “El Planeron” bij Belchite, in de middag door de steppen van Los Monegros richting de Pyreneeën. Drie overnachtingen bij Huesca.

 

Dag 6 – 7. Riglos en Guara, zuidrand Pyreneeën.

Op en onder de honderden meters hoge rotswanden bij Riglos, Roldán en Vadiello bezoeken we observatiepunten en maken we korte wandelingen in dit indrukwekkende landschap. Bezoek aan Gierenvoederplaats.

 

Dag 8. Retour Barcelona.


Praktische informatie vogelreis

Ebro Delta & Aragon:

Aankomt/vertrek: vliegveld Barcelona, aankomst en vertrek in de middag (plm. 13.00 – 16.00 uur) tenzij anders afgesproken. Aanbevolen vliegmaatschappij: Transavia, Iberia, KLM.

Inclusief: verblijf obv volpension (ontbijt, lunchpakket, avondeten), alle vervoer ter plaatse, alle excursies, Nederlandse reisleiding, alle entreegelden, informatiepakket over de te bezoeken gebieden.

Exclusief: heen- en terugreis Spanje, evt. reisverzekering, fooien, souvenirs, eigen consumpties.

Vervoer in Spanje: 9-persoons busje.

Zwaarte: lichte wandelingen (max. enkele   kilometers).

Aantal deelnemers: tenminste 3 personen, maximaal 15 personen.

Accommodatie: F amiliepensions met douche/toilet op de kamer en klein hotel met douche/toilet op de kamer .

Klimaat: kan erg varieren, overdag vaak zon met temperaturen van ruim 20 º C. tot onder de 10 º C., soms regen, soms harde wind.

Extra informatie : op aanvraag.

Opgaveformulier: klik hier.

p


Belangrijke Vogelgebieden (IBA´s) van deze reis:

 

Ebro Delta (Catalonië, 32.000 ha.): wetlands in de Middellandse zee
Habitat: Een grote rivierdelta die ver de Middellandse zee in steekt met lange stranden, duinen, zoutwater plassen, en zoetwater meren met veel riet. 65% van de oppervlakte bestaat uit rijstvelden.
Ornithologisch belang: Na Doñana is de Ebro Delta het belangrijkste wetland van Spanje en de lijst bedreigde soorten die hier voorkomen is te lang om op te noemen. Het meest imponerend zijn de reigerkolonies, de sterns en de meeuwen. Er broeden bijvoorbeeld 160 paar kwakken, 450 ralreigers (toenemend), 4.300 koereigers, 1.000 kleine zilverreigers en 500 purperreigers. Het aantal audouins meeuwen lag in 1996 op 11.300 paar en er waren 600 paar dunbekmeeuwen. Zes soorten sterns zijn aanwezig, met 1.500 paar witwangsterns   en 300 paar lachtsterns. Flamingo´s, kroonenden (bijna 2.000 paar), overwinterend waterwild en doortrekkende steltlopers completeren het beeld.
Bescherming: Slechts een klein deel van de Ebro Delta is beschermd en de invloed van rijstteelt met zijn giftige bestrijdingsmiddelen wint steeds meer terrein. SEO&/BirdLife heeft een speciaal beschermingsprogramma.

Sierra de Guara (Aragón, 95.000 ha.): maagdelijk gebied in de voor Pyreneeën.

Habitat: Rond de top van Guara (2.055 meter) alpenweiden en rotsen en in lagere delen gigantische karstwanden, van 300 meter hoog en indrukwekkende kloven. Het gebied wordt doorsneden door riviertjes en er zijn grote oppervlakten autochtone steeneik- en dennenbossen te vinden. De hogere delen zijn volledig ontvolkt en het gebied wordt nauwelijks met wegen doorsneden.

Ornithologisch belang: Zeer groot belang voor roofvogels: rode wouw (30 p.), lammergier (7 p.), aasgier (16 p.), vale gier (500 p.), slangenarend (14-18 p.), steenarend (8 p.), havikarend (3 p.), slechtvalk (15-20 p.). Andere belangrijke soorten zijn rode rotslijster (50 p.) en alpenkraai (200 p.).

Bescherming: 85% is beschermd maar toerisme zoals canyoning neemt sterk toe.

 

Sto Domingo- Riglos - Gratal (Aragón, 45.000 ha.): gevarieerd landschap.

Habitat. Een 50 km. lange bergketen van de voor-Pyreneeën met autochtone bossen, mediterrane struiken, landbouw en indrukwekkende rotsformaties. Direct ten westen ligt de Sierra de Guara.

Ornithologisch belang: Van uitzonderlijk belang voor roofvogels, wespendief, rode wouw, dwergarend, lammergier (3 p.), aasgier (min. 10 p.), vale gier (min. 250 p.) steenarend, slechtvalk en oehoe. Daarnaast van belang voor alpenkraai, zwarte specht, en patrijs (spaanse ondersoort).

Bescherming: Niet beschermd. Bij de grote gierenkolonie mogen geen bergbeklimmers omhoog gaan.

 

Belchite (Aragón, 53.000 ha.): speciale Spaanse steppen

Habitat: Autochtone coniferen, steppen (30%) met veel zoutminnende planten en landbouwgebied.

Ornithologisch belang: Het belang voor steppenvogels is uitzonderlijk. Op een relatief klein oppervlakte broeden 800 paar Duponts leeuwerikken, ruim 700 paar witbuikzandhoenders en nog iets meer zwartbuiken, 150 grielen, kleine trappen en bijna 2.000 paar kleine kortteenleeuwerikken.

Bescherming: Slechts 1,8% is beschermd en voor de rest van het gebied zijn de bedreigingen legio.

 

Los Monegros (Aragón, 26.000 ha.): steppen en graanvelden.

Habitat: Graanvelden met her en der forse oppervlakten originele steppevegetatie, die vooral liggen in meer heuvelachtige delen van het terrein.

Ornithologisch belang: Er zijn belangrijke populaties witbuik- en zwartbuikzandhoenders met respectievelijk 100 en bijna 1.000 paar, 5 paar oehoe´s en een snel groeiende populatie kleine torenvalken (72 paar in 1997). Lokaal zijn er grote dichtheden van steppenminnende zangvogels te vinden zoals kortteenleeuwerikken, kalanderleeuwerikken, brilgrasmussen, zuidelijke klapeksters en duinpiepers.

Bescherming: Een groot deel is in 2001 tot ZEPA verklaard.

Vogels winter/vroeg voorjaar: Eind februari dient het voorjaar zich aan, de eerste aasgieren, zwarte wouwen en boerenzwaluwen arriveren. De Ebro Delta ziet er buiten het broedseizoen anders uit. De rijstvelden staan vol modder en de reigers en meeuwen laten zich goed bekijken. Vlak voor de Pyreneeën ligt de laatste stop voordat duizenden kraanvogels de de zuidrand van de Pyreneeën overvliegen. Nu vinden we hier hooggebergtevogels als rotskruiper en alpenheggemus.


p

Bij de gierenkolonie van Riglos (© KW).

Rode wouwen boven slaapplaats (© KW).

p

Alpenheggemus bij Riglos (©KW).

p

Route: zie kaart

Reisverslagen: 2009, 2008, 2006, 1999.

Soortenlijsten: 2006 t/m 2014.

Fotoalbum Ebro Delta winter 2005 op de homepage.

Fotoalbum Ebro Delta & Aragon oktober 2006 (© Kees Woutersen). Klik op het plaatje en u ziet het album.

p

P

Witbuikzandhoen bij Belchite (© Kees Woutersen).

p

Rotskruiper, wintergast zuidrand Pyreneeën (© Kees Woutersen).

p

Duponts leeuwerik bij Belchite (Tekening: Leo Stegeman).

p

20.000 kraanvogels op voorjaarstrek bij de Sotonera is geen uitzondering (© KW).

Koereigers en kleine zilverreigers in de winter

(© KW).

Zwarte ibissen en een heilige ibis, januari 2005

(© KW).

Ralreiger in winterkleed (© KW).

Riglos, zuidrand Pyreneeën (© KW).

Kleine trap (© Erik Taalman-Kip).

REISVERSLAGEN

 

Verslag van de vogelreis Ebro Delta en Aragon,

21-28 februari 2009

 

Verslag: Dick van Houwelingen

Reisleider: Kees Woutersen

 

 

Ons onderkomen in de Ebro Delta.

 

21 februari

Na een vlotte vliegreis met de KLM (de beste en ook de goedkoopste optie voor deze dag) arriveerde ik om ca. 14.00 uur op de luchthaven van Barcelona. Daar stond Kees mij al op te wachten.   Het was lekker zonnig; eindelijk eens beter weer meldde hij, want de weken ervoor was het weer niet al te best geweest met te lage temperaturen voor het voorjaar. Via de snelweg gingen we naar het zuiden om eind van de dag bij Amposta de Ebro Delta in te rijden. Al spoedig zagen we de eerste witte reigers (kleine zilverreigers en koereigers). We reden richting Poble Nou del Delta, maar alvorens hier te arriveren was het eerst vogels kijken bij l'Éncanyissada. We zagen onder andere flamingo's, enkele krooneenden, purperkoeten, watersnippen, een ijsvogel en een waterral liet zich horen. Met het licht in de rug was het prima kijken vanuit een fraaie observatietoren.

Na onze bagage afgeleverd te hebben in Casa de Pagès hebben we een glaasje rode wijn in het de plaatselijke cafeetje genuttigd. Het dorpje is een vierkantvormig plaatsje met allemaal witte huizen, palmbomen en een mooie kerk. Er is een uitstekend visrestaurant, waar we de komende drie avonden prima zullen eten.

 

22 februari

Prachtig weer en Europese kanarie zat bij de Casa luid te zingen.   Eerst wat rondom het dorp gewandeld alvorens te gaan ontbijten. Verrassend was de vroege zang van een rietzanger.   Hierna   gingen we op weg naar Sant Carlos de la Ràpita om een krant te kopen waarin een verhaal stond over een interview dat Kees gegeven had over de (helaas uitgestorven) Pyrenese steenbok.

Natuurlijk ook even in de haven rondgekeken en daar zagen we de eerste voor mij nieuwe soort: Adouins meeuw. Verder was het vrij rustig want op zondag is er geen visafslag. Via Poble Nou weer terug naar la Tancada. Hier waren veel steltlopertjes zoals bonte- en kleine strandloper, strandplevier, zilverplevier, bontbekplevier en drieteenstrandlopers. Iets verderop zaten 4 dunbekmeeuwen, ook een nieuwe soort voor mij. We liepen iets verder het gebied in met een andere gids en zagen honderden flamingo's.

Op weg naar Punta de la Banya zagen we een prachtige groep dunbekmeeuwen vrij dicht langs de kant zitten. Langzaan benaderden we ze en konden goede foto's maken. Bij sommige exemplaren waren de rozeachtige borstveren heel mooi te zien. Tussen al de meeuwen zat ook nog één grote stern. Ook een prima plek om het lunchpakket aan te breken. Lang het strand wandelden we vervolgens naar een uitkijk toren. Helaas was hier niet al te veel te zien en ook op zee viel niet veel te beleven met uitzondering van enkele Adouins- en geelpootmeeuwen. 

Hierna bezochten we nog een klein reservaat, waar we verrast werden door een enorme groep puperkoeten (180 exemplaren!).

Aan het eind van deze mooie dag hadden we vanaf het begin van de reis 60   soorten gezien.

Na een bezoek aan het plaatselijke kroegje was het weer tijd voor een vismaaltijd.  

 

23 februari

'S morgens eerst wat rondgewandeld in de velden rondom Poble Nou. Een roepende grote gele kwikstaart vloog over en witgatjes en oeverlopers zaten in de slootjes. Na het ontbijt gingen we richting Isla de Buda. Het was wat winderig op de mooie uitkijktoren, maar er waren leuke waarnemingen zoals de steltkluut, de eerste boeren- en huiszwaluwen (we zouden ze verder op de reis niet meer zien), visdiefjes, reuzensterns en vele soorten eenden. Erg mooi was een grote groep zwarte ibissen die langs vloog.

Bij het plaatsje Sant Jaume d'Enveja staken met een pontje de Ebro over. De charme van het pontje zal je over enige tijd niet meer kunnen meemaken omdat er een brug in aanbouw is.    In het plaatsje Deltebre bezochten we het bezoekerscentrum over de Ebor delta, mede om ook nog wat biologisch geteelde rijst te kopen. Met de zon in de rug was het goed kijken bij El Canal Vell. Ook hier liet zich een rietzanger uitbundig horen, evenals een graszanger. Op het water waren verschillende steltlopers en   eenden te zien. Vermeldenswaard is ook de waarneming van een lepelaar. Verder zagen we in dit deel van de Ebro delta in de omgeving van El Garxal een visarend, een lachstern, een kleine zwartkop, de eerste kleine kortteenleeuweriken (nieuwe soort voor mij) en zoals op alle dagen hier in de delta veel bruine kiekendieven.

Aan het eind van de middag gingen we nog terug naar de haven van Sant Carlos de la Ràpita. Het was er levendig door de binnenkomende vissersschepen, het uitladen van de vis en de visafslag. Een modern goed lopend systeem zo te zien. De meeuwen boven de haven probeerden hier en daar ook een graantje mee te pikken. Audouinsmeeuwen lieten zich goed fotograferen op een lantaarnpaal. Na deze dag haden we totaal 84 soorten voor de hele delta op onze lijst staan.

 

24 februari

Op de gebruikelijke ochtendwandeling liet zich een hop mooi zien op de akkertjes. Na het ontbijt vertrokken we uit de delta om naar het binnenland te gaan. De zeer vriendelijke eigenaresse van de Casa de Pagès gaf ons nog een pak rijst van de Delta   mee. Het uiteindelijke doel was een plaatsje in het steppengebied rondom Belchite. Onderweg zagen we de eerste vale gieren en op een gegeven moment daalde de temperatuur tot 3 graden en kwamen we in de wolken terecht. Na het   afdalen vanuit het middengebergte liet de zon zich alweer zien in de hoogvlaktes. Rond 14 uur waren we bij ons mooie hotel. Alle kamers   hadden een naam van een vogel en ik sliep in Ganga (witbuikzandhoen), een vogel die nog op mijn wensenlijstje stond. Die wens werd ‘s middags al vervuld, want we gingen in een steppegebiedje niet ver van Belchite vogels speuren. De thekla-, kuif-, kalander- en kleine kortteenleeuweriken lieten zich goed bekijken en even later ontdekten we twee zwartbuikzandhoeders die kennelijk het voorjaar in het hoofd hadden. Ze liepen elkaar voortdurend achterna en waren door de telescoop heel goed te volgen. Op onze verdere tocht zagen we nog meer zwartbuiken en even later zagen we in de verte een groep van ca. 40 witbuikzandhoeders opvliegen. Deze laatste soort liet zich ook van dichtbij nog goed bekijken, waarbij mijn indruk is dat ze wat minder schuw zijn dan de zwartbuiken.

In dit gebied is ook een enorm centrum met zonnecelln gebouwd en gevreesd moet worden dat het areaal voor de zandhoenders en andere karakteristieke soorten steeds kleiner zal worden, ook mede door de oprukkende irrigatie. Bescherming van dergelijke gebieden is noodzakelijk. Vlakbij het centrum met de zonnecellen zat nog een steenuiltje in een oude vervallen schuur.

We bezochten nog een klooster bij Belchite in de hoop de rotsmus te zien, maar deze was kennelijk niet thuis. We konden terugkijken op een mooie zonnige dag met mooie waarnemingen van de zandhoenders (ca. 40 stuks wit- en zwartbuiken).

 

25 februari.

We gingen al vroeg op stap richting Belchite om in het gebied van El Planaron naar de Duponts leeuwerik te zoeken. Het had iets gevroren, maar met de zon erbij werd het al snel aangenaam. Bij een meertje stond een grote groep kraanvogels en wat later zagen we hier ook twee buidelmezen. Ze waren druk aan het pluizen verzamelen voor een nest.   Op de plek waar    Kees de Duponts leeuwerik verwachtte hoorden we al snel de zang van meerdere exemplaren. Ik heb zelden zo'n schuw vogeltje meegemaakt. Af en toe even iets van te zien en dan duikt hij weer in de lage vegetatie.   Op een gegeven moment zaten er 5 stuks rondom mij te zingen (voor je idee heel dichtbij), maar laten zien …ho maar.   Een heel aparte belevenis. Je vraagt je wel af hoe sommige fotografen deze leeuwerik zo mooi op de foto kunnen krijgen. Eindeloos veel geduld hebben denk ik. Tijdens een wandeling over de steppe kwam de groep kraanvogels precies boven ons hoofd langs vliegen. Mooi gezicht en geluid!   In het gebied zaten verder nog veel kleine kortteenleeuweriken, kalanderleeuweriken (wat minder dan verwacht) en theklaleeuweriken.   Ook liet zich nog een vuurgoudhaantje zien en werden verschillende zwartbuik zandhoenders waargenomen. Persoonlijk vond ik het een erg fraai gebied en hoop dat dit bewaard kan blijven.

Na El Planeron ging het verder richting Sastago en Sariñena. Op een parkeerplaats hoog boven de Ebro zagen we nog twee leuke vogels te weten de zwarte tapuit (nieuwe soort voor mij) en de blauwe rotslijster. Tijdens de verdere reis zouden we ze niet meer zien. Tijdens   een korte stop bij een drooggevallen zoutmeer (Laguna de la Playa) zagen we een roodstaartje en wat raven en verderop een blauwe kiekendief. Onderweg probeerden we ook nog een oehoe te spotten op een plek waar ze zitten, maar helaas geen gezien. Wel liet de zuidelijke klapekster zich mooi zien. Erg leuk was de   waarneming eerder op de dag van 6 kleine torenvalken die wel heel vroeg in het jaar hier gearriveerd waren.

Na deze lange dag kwamen we aan in Bolea, een klein plaatsje met een indrukwekkende   kerk op een plateau. Onderweg hebben we ook de eerste rode wouwen gezien. Kees ging aan het eind van de dag een nachtje terug naar zijn gezin in Huesca en ik werd prima verzorgd door Isabel in het hotelletje. Ze was erg bezorgd of ik het wel lekker vond, maar die zorg was nergens voor nodig. Het was zondermeer lekker.   

 

26 februari

Op weg naar de kraanvogels, maar hoe dichter we bij het stuwmeer La Sotonera kwamen werd het steeds mistiger. Bij het meer hoorde   je overal de roep van kraanvogels en door de mist maakt het een wat mysterieuze indruk op je. Een groep Fransen zei dat het met een uurtje wel helder zou zijn, maar gelukkig hebben we dat maar niet afgewacht. De mist was erg hardnekkig deze dag. We zagen hier ook de eerste rode patrijs van de reis.   We besloten naar Riglos te gaan een dorpje bekend om zijn prachtige rotsen (Los Mallos). Op de weg naar Riglos hadden we nog een korte wandeling langs een riviertje. Het aantal soorten werd nog even flink opgestuwd met o.a. kramsvogels, grote lijster, mezen, grote bonte specht en boomleeuwerik. Hier was het heerlijk zonnig en vrij warm. Een citroenvlinder kwam voorbij dwarrelen en bij de rotsen zweefden veel vale gieren en vlogen rotszwaluwen rond.   Het is een populaire bestemming   voor klimmers en je zag ze op diverse plekken hangen aan de touwen. Na vrij intensief speuren naar een rotskruiper (niet gezien) gingen we s´middags naar de Mirador. Dit is een prachtig uitzichtpunt waar je op een kolonie vale gieren kijkt.   Onderweg daar naar toe liet een paartje steenarenden zich mooi zien. Bij de Mirador ging Kees het aantal nesten tellen,   terwijl ik de langs vliegende vale gieren mooi heb kunnen zien en fotograferen. Ondanks het vrij late tijdstip in de middag probeerden grote groepen kraanvogels de Pyreneeën over te steken. Er was duidelijk wat twijfel in de groepen en sommige groepen gingen terug, terwijl andere groepen doorgingen. Een prachtig gezicht in de late middagzon. Hierna gingen we nog langs bij het Romaanse kasteel van Loarre. We   waren te laat voor een bezoek binnen, dus hebben we alleen wat rondom het indrukwekkende kasteel gewandeld.   Weer aangekomen in Bolea smaakte de rode wijn in het plaatselijke café prima en had Isabel weer een lekkere maaltijd voor ons klaar staan.

 

27 februari.

Een nieuwe poging voor de kraanvogels te gaan bekijken en ditmaal hadden we neer geluk. Geen mist en een grote groep (ruw geschat 5000 exemplaren) stond in het veld te wachten en te roepen.   Er is ook een prachtig uitkijkpunt gemaakt, van waaruit we naast de honderden   kraanvogels ook nog een grote zilverreiger zagen. We besloten niet te wachten totdat ze gaan vliegen, want dat kon nog wel eens lang duren omdat ze geen aanstalten maakten dit te gaan doen. Na een koffiestop in Huesca gingen we richting stuwmeer Embalse de Vadiello.

Ook hier intensief gespeurd naar de rotskruiper, die zich echter niet liet zien. De vogel was er wel, want een groep vogelaars had de soort een half uur eerder wel gezien. Helaas liet ook de lammergier zich niet zien. De slechtvalk was wel aanwezig, evenals de steenarend.

Hierna zijn de naar de Salto de Roldan gegaan. Hier heb je een prachtig gezicht op een roodachtige rots met vale gieren en ook hier telde Kees de nesten. De gieren vliegen prachtig langs je heen en verassend was het grote   aantal alpenkraaien in deze   omgeving. Zij buitelden door de lucht en hun rode poten en snavels waren prachtig waar te nemen, evenals hun vrolijke roep. Tot nu toe hadden we ons afgevraagd waar toch de assgieren bleven. Waren ze nog niet terug vanuit Afrika?. En zowaar zagen we hier het de eerste en enige exemplaar van de hele reis.

Na nog een koffiestop in Huesca gingen we nog naar een slaapplaats voor wouwen ten zuiden van Huesca. Alles leek erg rustig, maar later kwamen druppelsgewijze toch de rode wouwen binnen en zagen we ook de eerste zwarte wouwen.

In het donker kwamen we weer in Bolea aan en als afscheid op deze laatste avond namen we weer wat wijn tot ons.

 

28 februari.

Onderweg op de terugreis naar Barcelona had je nog wat fraaie uitzichten op de besneeuwde Pyreneeën. Met de KLM weer terug   naar Nederland, waar ik ´s avonds arriveerde.

Ik kan terugkijken op een erg geslaagde reis, mede door de zeer prettige wijze waarop Kees Woutersen de reis begeleid heeft. In totaal hebben we 132 soorten gezien, waaronder 8 nieuwe soorten voor mij. In mijn bagage had ik ook nog handschoenen, muts en sjaal meegenomen (dit gezien de koude   ervaringen beschreven in de vorige verslagen), maar gelukkig juist deze week was het voorjaarsachtig en zonnig en kwam ik zelfs nog een klein beetje gebruind thuis.

Kees nogmaals bedankt!

Reisverslag Ebro Delta en Aragon,

23 februari – 1 maart 2008

Verslag van een vogelreis naar de Ebro Delta, Los Monegros en de Pyreneeën.

Door: Luc Aarts

o.l.v. Kees Woutersen – Aragon Natuurreizen

 

dag 1      We vertrokken in de ochtend met zijn drieën – Klaas Tijsen, Ari Tjipjes en Luc Aarts – van Schiphol voor een vogelreis naar Noord Spanje. De reis verliep alsof we in een trein zaten; een heel rustige vlucht. We reisden af met prachtig weer en we landden op het eveneens zonnige vliegveld van Barcelona. Daar ontmoetten we reisleider Kees Woutersen die ook met een vliegtuig uit Amsterdam arriveerde. We reden in zijn auto naar de delta van de Ebro. De Ebro is de langste rivier van Spanje en mondt hemelsbreed ongeveer 120 km ten zuidwesten van Barcelona in de Middellandse Zee uit. Aan het eind van de middag arriveerden we in de Ebrodelta. Het is een gebied met grote rietvelden rondom ondiepe meertjes en heel veel rijstvelden. In deze periode groeien er nog geen rijstplanten, maar worden de natte percelen bewerkt. Het ploegen in de moerasgrond levert een geweldige stank op, maar lokt ook o.a. veel kleine zilverreigers, koereigers en ralreigers, vogels die we bij de eerste stops in de Ebrodelta volop zagen. Vanaf een observatietoren kregen we de eerste flamingo's in het vizier. Een tweede observatiepost bracht ons echt in verrukking: groepen flamingo's, nu veel dichterbij, maar ook bruine kiekendieven - ik heb er nog nooit zoveel tegelijk gezien – die boven de uitgestrekte rietvelden zweefden. Voor ons heel bijzonder waren de purperkoeten die vlak voor de observatietoren tussen de planten scharrelden. Toen we Poble Nou, onze verblijfplaats in de Ebrodelta, bereikten hadden we ruim 170 km afgelegd en 28 vogelsoorten gescoord. We waren toe aan een biertje! Een kroegje was snel gevonden.

 

dag 2      De tweede dag besteedden we aan het verkennen van de omgeving van Poble Nou: de meertjes met hun rietvelden (L'Encanyssada en La Tancada), rijstvelden en de duinstrook + strand (Punta de la Banya). Opvallend zijn de observatietorens die op diverse plekken zijn geplaatst. Voor o.a. vogelaars is er veel gedaan om het observeren te vergemakkelijken, maar je zou in dit gebied ook prachtig kunnen fietsen. Helaas was het somber weer. Door de nevel waren kleuren niet helder zichtbaar. Toch hebben we aardige waarnemingen gedaan, o.a. van een grote groep purperkoeten die over een open veld naar een sloot liep. Van de 62 soorten die we deze tweede dag waarnamen waren voor mij, naast de purperkoeten en de flamingo's, vooral de vele soorten steltlopers en een aantal meeuwensoorten bijzonder. Van de meeuwen vermeld ik de dunbek-, de geelpoot- en de Adouinsmeeuwen. Verdere opmerkelijke waarnemingen waren die van Vale Pijlstormvogels, Jan-van-genten, een middelste zaagbek, Europese kanaries, ijsvogels en boerenzwaluwen (februari!). Tussendoor dronken we koffie in een cafeetje naast een informatiecentrum over de Ebrodelta. Dat informatiecentrum bezochten we ook nog even. Aan het eind van de dag hebben we in ons stamkroegje de dag onder het genot van een glas bier of wijn nabesproken voordat we ons naar het restaurant begaven.

 

dag 3       Ook de derde dag zijn we het deltagebied ingetrokken, maar nu wat verder van Poble Nou vandaan. We bezochten de moerasgebieden aan beide kanten van de monding van de Ebro. Deze dag was het weer ons weer niet gunstig gezind. We hadden onze regenjassen hard nodig en het was bovendien behoorlijk fris. Dichtbij Poble Nou zagen we o.a. koereigers en ralreigers en in een meertje zwommen wat krooneenden, slobeenden en wintertalingen. Ook de zomertaling kwam op de lijst. Aan het strand viel niet veel te beleven; het begon flink te miezeren en vervolgens te regenen. Vanaf de hoge observatietoren mirador l'Alfacada hebben we die ochtend veel gezien, maar het opvallendst was de grote populatie zwarte ibissen, voor mij de zoveelste nieuwe soort. De noordkant van de Ebromonding bereikten we via een merkwaardige, bijna ronde veerpont in het plaatsje Sant Jaune d' Enveja. Vanwege de regen haakte Ari voor de wandeling naar het overdekte observatiescherm af om in de auto een dutje te kunnen doen. De lachstern is hem daardoor ontgaan. Het lachen niet. In het mistroostige weer zijn we over landweggetjes verder gereden. We kwamen uiteindelijk in een vissersplaats aan en konden daar van dichtbij o.a. de Audouinsmeeuw en de opbrengsten van de vissersscheepjes bekijken. Rond een uur of 6 was het weer vaste prik: de stamkroeg. Opbrengst van de dag: 66 vogelsoorten.

 

dag 4       Na een vroege ochtendwandeling rond het dorp - waarbij we o.a. een aantal ijsvogels zagen - en het ontbijt vertrokken we. De zon brak een beetje door en zou de rest van de dag flink blijven schijnen. De aardige eigenaresse van Casa de Pagès, ons onderkomen, maakte een vriendelijke geste door ons ieder een pak in de delta verbouwde rijst mee te geven. De rit naar Los Monegros onderbraken we voor een stop in de bergen op een plek waar Kees verschillende keren steenbokken had waargenomen. En warempel, op een zeker moment verscheen er een aantal steenbokken op een richel in de hoogte! Heel bijzonder! De tocht, die ongeveer 170 kilometer lang was, hebben we nog een aantal keren onderbroken. Opvallend waren de bloeiende fruitbomen, waaronder veel amandels. Na de bagage in het hotel afgeleverd te hebben reden we richting Belchite, een in de Spaanse burgeroorlog verwoest stadje waarvan de ruïnes een triest beeld opleveren. Op de kale hoogvlakte reden we enkele kleine paden op, op zoek naar de witbuik- en zwartbuikzandhoenders. In eerste instantie zagen we alleen diverse leeuweriksoorten: de tekla-, de kuif-, de kortteen- en de kalanderleeuwerik. Na wat speurwerk van Kees zagen we enkele groepen zandhoenders rennen en vliegen. We verrasten bovendien een steenuil. Dwalend tussen de ruïnes van Belchite zagen we een Provençaalse grasmus. Andere leuke soorten van de 57 die we deze dag zagen: ooievaars (de eerste op deze reis), vale gier (ook de eerste), rode patrijs, blauwe rotslijster, kleine zwartkop, Cetti's zanger en cirlgors.

 

dag 5       In de ochtendzon reden we naar El Planerón, een steppegebiedje dat iets noordelijker ligt dan de plek waar we de dag ervoor de zandhoenders zagen. Deze plek is bekend om de Duponts leeuwerik, een bijzondere soort in Europa. Toen we een pad opreden zagen we een griel van ons weglopen. De Duponts leeuwerik hebben we op verschillende plekken gehoord, maar slechts 1 keer gezien. Een beetje sneaky vogeltje! We dwaalden nog wat rond bij het plasje in de omgeving, maar dat leverde weinig meer op dan wat soorten die we al eerder zagen. Het werd daarom tijd om naar Bolea te rijden, waar ons volgend overnachtingadres was. Onderweg stopten we voor de lunch bij Sástago, op een mooie plek met uitzicht op een meander van de Ebro. De volgende etappe van die dag bracht ons bij de Laguna de la Playa, een vrijwel drooggevallen zoutmeer met restanten van de verdwenen zoutindustrie. Ik ben daar in de zomer van 2007 ook al eens geweest, maar toen was het op die plek onbarmhartig heet. Behalve enkele steltlopers zagen we daar een ruim 1 meter grote trapslang. We trapten (niet voor niets heet hij trapslang) bijna op het dier dat languit op het pad lag. In de zon zag hij er als een glinsterend stuk plastic uit. In de omgeving van het zoutmeer zochten we nog tevergeefs naar de grote trap. De volgende stop was een cafeetje in Sariñena en vervolgens het bij die plaats gelegen meer. Onderweg spotten we een steenarend en rond het meer viel ook het een en ander aan vogels waar te nemen. Na een lange en vermoeiende reisdag arriveerden we bij ons onderkomen in Bolea. Ieder van ons kreeg een riante kamer. Op het balkon konden we nog van een al laag staande zon genieten. Door de goedlachse eigenaresse van het hotelletje werden we op een heerlijke maaltijd getrakteerd. Vóór een welverdiende nachtrust bezochten we een door Kees aanbevolen kroegje. Kees bracht zelf de nacht in zijn eigen huis in Huesca door. De score van deze dag was 47 soorten. Behalve de genoemde soorten vermeld ik de zwarte wouwen, de hoppen (die zagen we vrijwel iedere dag), de zuidelijke klapekster, een blauwe kiekendief en de sporen van hazen, konijnen en dassen.

 

dag 6       Kees was bij het ontbijt weer aanwezig en we noteerden, zoals iedere dag, de waarnemingen in de map die we van hem op de eerste dag van deze vogelreis hadden ontvangen. Het reisdoel voor de ochtend was het stuwmeer La Sotonera, waar in deze periode van het jaar duizenden kraanvogels zich opmaken voor hun tocht over de Pyreneeën. Helaas hing er een deken van mist over het meer en de velden. We zagen en hoorden grote groepen kraanvogels. Sommige kraanvogels waren al aan het baltsen. Een oorverdovend geluid maakten al die vogels! We wachtten enige uren tot de mist op zou trekken, want pas dan kunnen de kraanvogels m.b.v. thermiek over de Pyreneeën komen. Er stond ook een groepje Spaanse vogelaars dit bijzondere natuurverschijnsel af te wachten. De mist verdween echter niet en daarom reden we rond het middaguur naar een andere plek; het stuwmeer van Vadiello in de Sierra de Guara. Niet om kraanvogels te spotten, want die komen daar niet voor, maar vanwege de gieren en andere bergvogels. Onderweg dronken we een kopje cortados in een chic restaurant. De omgeving van Vadiello kende ik al van de twee voorgaande jaren, omdat ik o.a. in het leuke vakantiehuisje (beveel ik aan) van Kees en zijn vrouw Pilar vakanties heb doorgebracht en in de omgeving veel heb gewandeld en gevogeld. In februari/maart ziet het gebied er toch anders uit. Alleen al de bloesem van de talrijke amandelbomen zorgen voor een prachtig voorjaarstafereel. We lagen op de stuwdam, truien onder de hoofden en verrekijkers binnen handbereik te wachten op de lammergier. Voortdurend zeilden vale gieren en aasgieren als zweefvliegtuigen rond de steile rotsen. En de lammergier verscheen uiteindelijk ook. Behalve de zichtbare gieren was er veel 'klein spul' te horen. Later in de middag reden we naar Salto de Roldán, een hoge plek waar je op de nestelende vale gieren kijkt. Majestueus vliegen de gieren er onder, boven en vlak langs je. Aan het begin van de avond bezochten we tenslotte een zwarte wouwenslaapplaats bij Las Casas. In dat dorp zaten twee steenuiltjes op een oud dak van de ondergaande zon te genieten. Gezien of gehoord op deze dag: 42 soorten + uitwerpselen van een steenmarter. Behalve de al gerapporteerde vogelsoorten vermeld ik de volgende soorten: alpenkraai, raaf, zwarte kraai, grauwe gors, graszanger, zwarte roodstaart, rotszwaluw, rode wouw en rotsduif.

 

dag 7       De ochtend van deze dag stond weer in het teken van de kraanvogels. Bij het stuwmeer klonk het opgewonden getrompetter van duizenden vogels. Het zonnetje was tevoorschijn gekomen. Wij stonden daar met zijn vieren op een landweggetje te wachten tot de kraanvogels zouden gaan vliegen. Toch moesten we lang wachten op het moment dat er voldoende thermiek was. Eerst werden er wat groepjes kraanvogels onrustig, vervolgens gingen groepjes op de wieken. Langzamerhand raakte de hemel voller en voller en vertrokken grote groepen richting bergen. Het geluid dat die kraanvogels produceren is overweldigend. Het was zeer indrukwekkend om dit mee te maken. Vreemd dat er niet méér mensen aanwezig waren. Na de kraanvogelplek gingen we naar Los Riglos, een dorpje dat tegen een zeer steile bergwand ligt. Vrijwel elke dag zijn daar klimmers aan het werk. Ik heb mij laten vertellen dat daar ieder jaar wel een of meer van die klauteraars naar beneden kukelen. Van de vele vale gieren vliegen er vast enkele rond met hoopvolle verwachtingen! Wij lagen op veilige afstand, weer heerlijk van de warme zon profiterend, naar de rots te staren in de hoop dat een rotskruiper zich liet zien. En dat gebeurde ook. Volgens mij heeft Kees iets met de plaatselijke VVV geregeld! Toen bovendien nog een zwarte tapuit werd verschalkt kon onze dag niet meer kapot. Op de terugweg naar Bolea bezochten we hoog boven het kasteel van Loarre een uitzichtpunt met zicht op de besneeuwde toppen van de Pyreneeën en vervolgens vereerden we het kasteel met een bezoek. Het werd tijd voor een heerlijke door onze gastvrouw bereide maaltijd. En daarna de stamkroeg.

 

dag 8       Het was jammer, maar het eind van een geweldige week naderde. Slechts een lange rit naar Barcelona restte. We maakten nog een stop bij een hoog gebouw vol klepperende ooievaars. Aan de voorkant van het gebouw waren 11 nesten zichtbaar en ik telde een dertigtal ooievaars. Een mooi afscheid van een fantastische week.

 

Kees, bedankt! We hebben genoten van je rustige leiding. We hebben veel gezien en geleerd zonder gestrest achter vogels en naar gebiedjes te jakkeren om zoveel mogelijk soorten te scoren. Toch noteerden we veel soorten; volgens mij waren het er 126! We hadden   ontzettend veel plezier, maar discussieerden ook serieus over andere zaken dan vogels. De onderkomens waren goed geregeld en het eten vond ik uitstekend, vooral in het hotelletje in Bolea.

 

Luc Aarts

Reisverslag Ebro Delta en Aragon,

25 februari – 4 maart 2006

 

Door: Tom Loorij

 

Deelnemers: (in alfabetische volgorde van voornamen): Loes, Regien, Rian, Sietske en Tom.

Reisleider: Kees Woutersen.

 

25 februari

De vliegreis naar Barcelona verliep voorspoedig. Het is altijd een aardig spel om te gokken wie onze mede-reizigers zijn. Drie dames met iets waar een telescoop in kan zitten? Maar op het vliegveld bleek al snel dat het er geen drie geweest zijn, maar slechts één, Regien. Rian en Sietske waren al voor dag en dauw gegaan en hadden er al met Kees een halve dag vogelen in de omgeving erop zitten. Het overgrote deel van de vogellijst van de eerste dag komt dan ook van hun waarnemingen. Maar bijna alle soorten zou de rest van het gezelschap later in de week ook te zien krijgen. Alleen de Kuhl's Pijlstormvogel, Lepelaar, Reuzenstern en Groene Specht waren alleen aan hen voorbehouden.

Onderweg naar de Ebrodelta maken wij een korte koffiestop bij een wegrestaurant in de buurt van L'Hopitalet d'Infant. Daar maken wij meteen een handige afspraak dat om toerbeurt ieder een rondje koffie of iets dergelijks geeft. Bij de afslag naar Amposta verlaten wij de autobaan en koersen wij door de delta richting ons verblijf de komende nachten, Casa de Pagès in Poble Nou del Delta. Poble Nou blijkt een klein bijna vierkant dorpje te zijn met allemaal witgepleisterde huizen rond een kerk. Onderweg ernaartoe doen wij natuurlijk al wat oppervlakkige waarnemingen in de soms blank staande maar verder nog kale rijstvelden. Zo was er bijvoorbeeld een veld vol met allemaal Witte Kwikstaarten. Ook werden onder meer groepjes Graspiepers, Koereigers (waarvoor we na die dag niet eens meer stoppen, zoveel zie je er overal), Oeverloper, ? Blauwe Kiekendief, Putter, Kneu en Zwarte Roodstaart gescoord. En natuurlijk diverse Zwarte Spreeuwen. Voor ons Hollanders iets bijzonders, voor Kees en Spanjaarden heel gewoon. In de loop van de dagen zullen we ook zo nu en dan gewone Spreeuwen zien. En inderdaad, na enige oefening haal je de Zwarte er altijd feilloos uit, zeker als het licht goed is, ze zijn echt veel egaler zwart.

 

26 februari

Vandaag regent het praktisch de hele dag, soms wat minder soms wat meer. En er staat bovendien een koude poolwind die het buiten vertoeven niet veraangenaamt. We zullen daarom veel waarnemingen vanuit het busje verrichten. Daarnaast beklimmen we enkele keren een uitzichtspunt; hiervan zijn er gelukkig een paar overdekt zodat je in ieder geval droog staat (maar niet altijd uit de wind!).

Het kijkpunt bij La Tancada levert een fraai uitzicht op op grote groepen Flamingo's. Daar zijn ook jongen bij met wat zwart die nog geen spoor van een roze gloed hebben. Een leuke waarneming betrof ook een Hop die in een gat van een muurtje verdween en ondanks lang wachten in het busje, er ook niet meer uit kwam. Kennelijk was het zijn nest. Toen we er de volgende dag nogmaals langs reden liet hij zich echter ook niet meer zien. Vanaf een platform dat uitkijkt op L'Encanyissada zien we o.a. ook een aantal Purperkoeten en onze eerste Krooneenden. Ook rijden we naar de Sant Carles de la Ràpita. In de haven zit een Audouin's Meeuw die zich van dichtbij uitstekend laat bekijken. De rode snavel met zwarte band is goed te zien. Na een kop koffie in het plaatsje koersen we richting bezoekerscentrum. In de (overdekte) kijkhut ter plekke eten we onze meegenomen lunch. En ook het centrum zelf krijgt vanzelfsprekend een kort bezoek. In de middag gaan we nog de Punta de la Banya op een schiereiland dat via een smalle strook verbonden is met het vasteland en de lagune omsluit. In storm, zand en regen krijgen we onderweg toch een van de hoogtepunten van de reis te zien, voor de meeste van ons (allen?) een nieuwe soort: een Dunbekmeeuw. En dat was toch een van de soorten waar het hier in de Ebrodelta om was begonnen. Hij zwom met een karakteristieke schuin naar voren gehouden vrij lange hals en de roze gloed op zijn borst was ondanks de slechte lichtomstandigheden, goed te zien.

Ondanks het barre weer toch nog zo'n 60 soorten gezien waaronder vrijwel alle te verwachten eenden- en reigersoorten. En ook de steltlopers waren goed vertegenwoordigd met o.a. Zwarte Ruiter en Groenpootruiter.

Na het avondeten liet Kees ons een stuk van de DVD over de vogels van de Ebrodelta zien om ons lekker te maken voor de volgende dag.

 

27 februari

Gelukkig is het nu in zoverre veel beter weer dat we de hele dag tot half zeven 's avonds – toen hij achter de bergen verdween - stralende zon hebben gehad. Wel was er nog steeds een harde wind wat vooral ‘s ochtends het dragen van handschoenen niet overbodig maakte.

We bezoeken nu de noordoostkant van de delta en gaan eerst naar Illa de Buda. Vlak erbij steekt zomaar een grote groep Zwarte Ibissen de weg over, een machtig gezicht. Vanaf het uitzichtspunt zien wij diverse Purperkoeten die soms eens beetje met elkaar aan het bakkeleien zijn. Ook zwemmen er grote groepen Krooneenden Een IJsvogeltje liet zich prachtig door de telescopen bewonderen. Op het strand lopen Strand- en Bontbekplevieren en een Drieteenstrandloper.

Na een koffiestop in Sant Jaume d'Enveja steken we daar met een pontje de Ebro over en bezoeken eerst de omgeving van El Canal Vell. Op het water zelf zitten weer Flamingo's, Krooneenden en diverse andere eendensoorten en Purperkoeten. Maar de leukste waarnemingen komen toch uit de naaste omgeving. Want op de landerijen zat een groep van wel duizend Grutto's die zich heel dichtbij lieten benaderen. Ook werden Watersnip, Witgatje   en Goudplevier ontdekt. En opeens zien we een ‘verdachte' meeuw vliegen. Al gauw werd duidelijk dat het om een Dwergmeeuw ging. De laatste stop betrof de kijkhut bij El Garsal. Daar zien wij ook vlakbij een Zwarte Ruiter. Terug bij het busje tracteert Kees op overheerlijk koek die er dus letterlijk ingaat als “koek”.

Wij blijken vandaag een record aantal soorten te hebben gezien, nl. 68. Behalve de al genoemde deden we ook eerste waarnemingen van onder meer Slechtvalk, Steltkluut, Wulp, Visdief, Grote Gele Kwikstaart en Kuifleeuwerik. Veel bijzondere zangvogels zullen we trouwens op deze reis niet zien, omdat veel soorten nog in het warme Afrika zitten. Alleen voor ons Hollanders toch wat minder bekende soorten als Graszanger en Cetti's Zanger zijn bijna dagelijkse kost, hoewel je ze vaker hoort dan ziet.

 

28 februari

Voordat we kunnen vertrekken moet eerst het ijs van de ruiten van het busje geschrapt worden want het had zelfs gevroren!   Gelukkig laat de zon zich weer goed zien, al is er wat meer bewolking. De poolwind blijft voor handschoenen en ijsmuts zorgen. We gaan eerst nog even naar de haven van Sant Carles de la Rápita waar we inderdaad de Audouin's Meeuw weer vinden. Nu zit hij op ene lantaarnpaal en laat hij zich vanuit het busje door Kees mooi op de digitale foto zetten. Dan gaat het over Tortosa naar Gandesa. Daar drinken wij koffie in een café op het kerkplein. Op de kerk zitten wel drie Ooievaarnesten. Vervolgens gaat het over Alcaniz naar Belchite. Onderweg zien wij vlakbij het windmolenpark een groep Zwartbuikzandhoenders. Ook vliegt er een grote groep leeuwerikachtige vogels. Kees legt uit dat, al kan je ze niet herkennen dit in dit jaargetijde en op deze plaats, alleen Kleine Kortteenleeuweriken kunnen zijn. Het is de enige soort die in zulke grote groepen (wel honderd exemplaren) over de vlakten zwerft. We zullen ze morgen ook nog op enkele plaatsen zien. Ook de Kalanderleeuwerik geeft acte de presence. We zien de eerste Vale Gieren cirkelen, maar Kees voorspelt dat we er de komende dagen nog veel meer en van dichterbij zullen zien.

In Belchite bezoeken we de verlaten stad. Ergens vandaan klonken de heldere klanken van een Mozart-concert, hetgeen de belevenis nog sfeervoller maakte. Het is net een spookstad als je door die ruïnes van kerken en huizen rondloopt. Erg indrukwekkend. Onderweg naar Fuendetodos waar we één nacht zullen blijven, zien we nog Rode Patrijzen. Fuendetodos is de geboorteplaats van de beroemde Spaanse schilder Goya en we bezoeken het museum en zijn geboortehuis. Maar eerst nemen we als echte toeristen een kijkje bij en in een ijskelder. Tsja, en over ijs gesproken…. In het hotel hadden we een hele mooie, bijna luxe kamer met zelfs een bidet en een bad, maar geen warm water en evenmin verwarming. Wat er nu precies aan de hand was,werd niet duidelijk, diesel op, lek, in ieder geval kon dat, ondanks toezeggingen en inspanningen, niet meer die avond gemaakt worden. En omdat het buiten maar een paar graden boven nul was en het die nacht weer zou gaan vriezen, een koude toestand tijdens de borrel, het lijsten en het eten. De whisky, bijna een dubbele die Tom en Loes namen hielp echter wel om wat warm te worden en werd de volgende ochtend niet in rekening gebracht. Terecht vonden we, als pleister op de wonde voor het ongemak. Overigens ging Kees met de eigenares voor iedereen twee dekens halen uit de nabijgelegen jeugdherberg, zodat we het die nacht toch heerlijk warm hebben gehad.

 

1 maart

Het is wisselend bewolkt en het lijkt erop dat het wat warmer wordt en minder hard waait. We wassen ons dus met koud water, dan ben je meteen goed wakker. Na het ontbijt rijden we eerst naar het Ermite de Belchite, een fraai gelegen klooster even voor Belchite. Onderweg zien we weer Rode Patrijzen. Belangrijkste nieuwe soort bij het klooster is de Rotsmus. Via Belchite en Codo bezoeken we dan het steppenreservaat El Planaron. Op weg daar naartoe zit een Steenuiltje op een oude schuur. Ook zullen we onze eerste Thekla Leeuwerik van de reis zien. We maken ook een wandeling door de steppe die ons naar een rijk begroeid meer brengt. Verder zien we nog een Blauwe Kiekendief man jagen. Maar de steppenvogels waar het vandaag toch wel om begonnen is, laten het verder helaas geheel afweten. En dat is toch wel jammer, want daar ging het wat betreft dit deel van de reis wel een beetje om. Dus geen Grote Trap of zandhoenders e.d. Ook de Dupont's Leeuwerik laat het afweten, hoewel Kees ons duidelijk voorhield dat we daar echt veel geluk voor moesten hebben. Ook hij kon uren ronddwalen op een plek waar ze zouden moeten zitten zonder er ook maar één tegen te komen.

We drinken koffie in Quinto, steken bij Sastago de Ebro over richting Los Monegros. Op weg daar naartoe zien we een heel stel Alpenkraaien. Kees vertelt dat dit de enige plek is waar ze in groepsverband opereren. Toch blijft het wel een beetje een raar soort biotoop voor dit soort vogels, maar de rode snavel en poten sluiten elke verwarring uit. Dan houden we halt bij een uitdrogend zoutmeer   “La Playa” geheten. Aan de overkant zit een troep Vale Gieren aan iets te eten wat kennelijk een kadaver is. Er vliegen ook een paar Raven rond. Dan maken we ook in Los Monegros een rondje over de onverharde wegen in de hoop vanuit het busje Grote Trappen te vinden. Maar ook hier blijkt dat er niet in zitten. Zoeken we op de verkeerde manier, op de verkeerde plek of zijn ze er helemaal niet?

Onze volgende stop is Sariñena waar we koffie of thee drinken en waarna we naar een meertje met een kijkhut erbij vlak in de buurt rijden. Als nieuwe soort levert dit nog de Tafeleend op. Ook zien we enkele Kraanvogels en een Bruine Kiekendief vliegen.

Via Huesca gaat het vervolgens en route naar Bolea. Daar logeren we de komende drie nachten in een schatting pensionnetje met uitstekende kamers en absoluut het lekkerste avondeten van de hele reis! Die avond krijgen we bijvoorbeeld een overheerlijke forel. Een maaltijd die we overigens, net als de volgende dag, met z'n vijven nuttigen omdat Kees gewoon even gezellig naar huis gaat. Maar één van de eerste dingen die we na aankomst doen is het nemen van een heerlijke warme douche, het eerste warme water na 48 uur over ons heen!

 

2 maart

Er is weer minder wind en de temperatuur is opgelopen tot een graad of 10.

Wij gaan eerst naar het Embalse de Sotonera, waar we als groep toch wel als algemeen gevoelen het hoogtepunt van de reis beleven. Een gigantische slaap- en pleisterplaats van naar schatting 45 000 Kraanvogels! Vanuit een prachtige uitkijkpost kijk je van behoorlijk dichtbij op de tienduizenden vogels neer. En het kenmerkende kru, kru, kru is natuurlijk niet van de lucht. We blijven er zeker twee uur kijken totdat de eerste groepen langzamerhand op de wieken gaan om te vertrekken en te trachten de Pyreneeën over te steken. Steeds hoger en hoger, gebruik makend van de thermiek zweven ze weg, langzamerhand de karakteristieke V-formatie aannemend. Het weer boven de bergen ziet er echter allesbehalve goed uit en de verwachting is dat ze gewoon 's middags weer terugkeren. Als dat slechte weer een paar dagen aanhoudt en er komen wel nieuwe vogels bij, maar er vertrekken geen vogels, kan het aantal hier soms enorm oplopen.

Als we eindelijk min of meer uitgekeken zijn (maar je kan er nauwelijks genoeg van krijgen), gaan we eerst even koffie drinken in een wegrestaurant en zetten dan koers naar het Embalse de Valdiello, hoger in de bergen. Van de roofvogels zien we, behalve Buizerd, Steenarend, Vale Gier en Torenvalk die we dagelijks zien de laatste dagen, nu ook Rode en als nieuwe soort Zwarte Wouwen. Maar het hoogtepunt was natuurlijk een Lammergier die even een kijkje kwam nemen en goed herkenbaar was.

Daarna gaan we naar de Salto del Roldan, een rots die beroemd is om zijn grote kolonie Vale Gieren in een ander zijdal vanuit Huesca. En inderdaad vliegen er tientallen rond. Soms beneden ons en dan kan je ze prachtig op de rug bekijken. Ook vliegt er nog een Steenarend. Terug bij de bus doen we nog een heel leuke waarneming: een Alpenheggenmus! De vogel is helemaal niet schuw en laat zich zelfs vanuit de hand fotograferen. Hij scharrelt op zijn dooie gemakje rond en komt zelfs vlak bij het geparkeerde busje.

De laatste plek die we die dag bezoeken is even ten zuiden van Huesca in de omgeving van Lascadas. Daar is een slaapplaats van Rode en Zwarte Wouwen. Er zaten er wel zo'n 25 bij elkaar op de grond, die één voor één of met een paar tegelijk opvlogen om hun slaapbomen op te zoeken. Het merendeel bestond uit Zwarte Wouwen, maar er zaten ook een paar Rode bij. Een uitstekende gelegenheid om beide soorten nog eens op hun kenmerkende verschillen te leren onderscheiden. Ook was er nog een grote groep Kievieten. Pas om 19.00 uur zijn we weer in Bolea terug.

 

3 maart

Ook vandaag lijkt het weer een graadje warmer te zijn, maar ook met steeds meer bewolking.

We gaan eerst weer naar de Kraanvogels. Nu bekijken we ze van een andere kant met een al even indrukwekkend uitzicht op de tienduizenden vogels als gisteren. Daarna rijden we een stukje om om in de trekbaan naar het noorden te komen als ze op de wieken gaan. Ze gaan echter pas vrij laat richting noorden en is het ook nu maar de vraag hoeveel er daadwerkelijk over de bergen komen. Vanuit het punt waar wij zitten kunnen we de groepen wel heel lang volgen.

Maar er staat meer op het programma vandaag en na een koffiestop in Ayerbe koersen we naar Riglos met de beroemde rotsen van Los Mallos. We wandelen vanuit het dorp met een Zwarte Roodstaart op het kerkdak, eerst de ene kant onder de rotsen door die kennelijk ook geliefd zijn bij de echte ‘kletteraars'. Behalve de Vale Gieren ontdekken we ook onze eerste Aasgier. Ook een Slechtvalk levert een fraaie show van zijn vliegkunst af. Zo nu en dan laat hij zich zien of zijn het toch meerdere exemplaren? De Lammergier laat zich helaas niet zien en ondanks dat driftig de rotsen worden afgespeurd ook geen Rotskruiper. Toch komen we nog met een nieuwe soort, want Tom ontdekt een Zwarte Tapuit die later in een holletje verdwijnt. Misschien een nest?

Na de lunch in het dorp lopen we nu de andere kant uit langs de rotsen. Ook hier laat de Aasgier zich zo nu en dan zien. In de bosjes tussen de akkertjes waar we doorheen lopen zit een groepje van een stuk of vijf Cirlgorzen. Maar opeens horen we ook een bekend geluid: kru, kru kru … En ja hoor, een grote groep Kraanvogels zweeft hoog boven de bergen maar gaan kennelijk zuidwaarts terug naar Sotonera, omdat ze niet in staat waren het hooggebergte over te steken. Zouden het dezelfde vogels zijn geweest die we ´s ochtends zagen vertrekken?

We kwamen ook nog langs een groot informatiecentrum in opbouw waaraan volgens Kees het werk al tijden stil ligt bij gebrek aan geld. Terwijl de kabels voor een webcam met een gierennest er al nota bene kant en klaar liggen…

De laatste stop van die dag betreft het kasteel van Loarre. Het weer wordt er intussen niet beter op en er valt zelfs een spatje regen. Het kasteel zelf ligt ruim 1000 meter hoog met een fantastisch uitzicht op de omgeving. Hoe koud het daar de laatste dagen is geweest en eigenlijk nog is bewijst dat op de traptreden van het kasteel nog heel veel spekgladde aangestampte sneeuw en ijs ligt. Het is dus een beetje voorzichtig lopen. Nieuwe soorten levert het niet meer op. Wel zit er nog een Alpenheggenmus die rustig over de muurtjes rondscharrelt en zich weinig van de bezoekers blijkt aan te trekken.

Om kwart voor zes zijn we weer terug in Bolea. Een warme douche is welkom en dan is het inpakken want morgen wacht het vliegtuig in Barcelona al weer op ons.

 

4 maart

Om ongeveer negen uur rijden we weg. Het is nog een hele reis naar Barcelona en we doen er dan ook zo'n vier uur over. De eerste helft van de route gaat dan ook niet over de autobaan. Er blijft dus weinig tijd over om onderweg nog even te stoppen om ergens te vogelen. Dan doen we dan ook eigenlijk niet behalve om een keer de dorst van het busje te lessen en een keer om in onze eigen koffiebehoefte te voorzien.

In totaal hebben we als groep deze acht dagen 126 vogelsoorten gezien of gehoord, hoewel die niet allemaal door alle leden van de groep zijn gezien. Hieronder voor een aantal van de personen van de groep ook nieuwe soorten die je op een reis zoals deze mocht verwachten. Helaas werkte het weer niet altijd mee, maar het blijft de vraag of we echt meer zouden hebben gezien zo vroeg in het jaar als het wat warmer was geweest.

p

Reisverslag kraanvogels en Pyreneeën,

1 t/m 8 maart 1999

 

 

Door: Sjaak Wolst (Den Bosch)

 

 

Met een open vizier op reis. Dat was het motto voor een 'vogelreis' in Spanje. Het was voor het eerst dat ik met een georganiseerde reis meeging. En het is me goed bevallen. Met de trein naar Schiphol en 's middags geland in Barcelona. Daar opgewacht door de reisleider Kees Woutersen.

 

De eerste ochtend bezoeken we de omgeving van Montmesa. Duizenden kraanvogels wachten ons hier op. Deze ochtend is het weer prachtig en veel van de vogels gaan de lucht in om hun tocht over de Pyrenee‘n te beginnen. Onderweg naar Montmesa hebben we al een paar vogels gezien die we daar nog vaak gaan tegenkomen: de grauwe gors en de kuifleeuwerik. In Nederland geen alledaagse verschijningen en hier zeer algemeen. Na een paar uurtjes, nog wat spectaculaire waarnemingen zoals de vale gieren, een aasgier (net terug uit het nog verdere zuiden), de zuidelijke klapekster (zacht roze met grijs i.p.v. wit met grijs), bruine kiekendief en rode patrijs, hebben we koers gezet naar het kasteel van Loarre. Een kasteel uit de tijd dat het iberische schiereiland stukje bij beetje werd veroverd op de moren.

 

In de middag zijn we verder gegaan over de onverharde wegen (dit is niet comfortabel maar wel leuk) naar Riglos. Daar naar boven gewandeld en ons op een rotspuntje boven een duizelingwekkende afgrond neergezet om de gierenkolonie te kunnen obeserveren. Hier hebben we genoten van het uitzicht en de zweefvluchten van de vale gieren. Deze kolossale vogels zweven langs, over en onder ons door en gaven de gelegenheid ze uitgebreid te bekijken. Verderop hangen tegen de steile kliffen de Franse en Spaanse bergbeklimmers als miniscule dwergjes tegen de rotsen. Ik kon er niks aan doen, maar al kijkende naar deze fratsen kreeg ik de kriebels in mijn onderbuik en ben ik een paar meter teruggeschoven op de rotsen. Voor geen goud krijgen ze mij daar aan een touwtje tegen de berg! Na een paar uutjes zetten we weer koers naar de auto. Onderweg laat de alpenheggemus zich voor het eerst goed zien. Schitterend. Tegen de schemering zoeken we een rotskloof op waar de oehoe zou moeten zitten. Na even geduldig en al klappertandend wachten op het donker horen we de roep van de oehoes, wel drie stuks. Het is pikkedonker als we weer op weg gaan naar huis. Gelukkig zijn de afstanden niet erg groot. Als we 's avonds zitten te filosoferen besluiten we het programma een beetje aan te passen en een paar lange wandelingen in te lassen voor de komende dagen. Tenslotte rijden we thuis al genoeg auto! Na een wijntje en een borreltje gaan we slapen. Een beste dag. De volgende dag vertrekken we goed half negen, na een gezamenlijk ontbijt, richting de voor-Pyreneeën. Dit landschap van prachtige kloven en steile wanden van vele honderden meters gaan we vandaag te voet bedwingen. Vroeger, heel wat jaren en heel wat kilo's minder, deed ik deze wandelingen vaak en leken ze een een stuk minder zwaar! Nu was het zwoegen langs rotsige rivierbeddingen en tegen steile rotswanden. Via een extreem steile pas klommen we naar de val d'Onsera, waar een oud klooster zich bevindt. Die monniken hielden van afzondering! Maar het was de moeite waard. Het landschap hier is prachtig en doet denken aan het zuidwesten van de Verenigde Staten. Ook qua vogels kwamen we goed aan ons trekken met kwalitatief erg goede waarnemingen van onder andere de lammergier, alpenkraai, cirlgors, grauwe gors, rode en zwarte wouw. In de middag zijn we verder gereden naar het stuwmeer van Vadiello, waar we de rotsduiven hebben opgezocht. Gedurende de dag zagen we groepjes kraanvogels die terugkeerden richting Spanje. De wind was aangezwollen en nodigde niet uit tot een tocht over de Pyreneeën. In de avond hebben we de slaapkolonies van raven en rode wouwen bezocht. Honderden rode wouwen in twintig bomen. Onvergetelijk.

 

En zo gleden de dagen voorbij. We vertrokken 's morgens rond half negen en kwamen 's avonds rond half negen weer in het hotel. Om 08.00 ontbijt, onderweg ons survival-pakket en 's avonds een authentieke Spaanse maaltijd met Spaanse wijn om 20.00 uur. Tussendoor af en toe een barretje in voor een kopje koffie. Maar toch vooral wandelen door zon, sneeuw, wind en regen, rijden, vogels kijken en genieten. Wat mij vooral beviel was dat alles heerlijk relaxed ging. Er was tijd om te genieten en om te leren. We hebben genoten van de rijkdom van de natuur.

 

Maar vooral de vogels verbaasden ons. De iedere dag groter wordende groep kraanvogels bij Montmesa met op de voorlaatste dag wel zo'n 20.000, die in goed anderhalf uur allemaal de lucht in gaan om de tocht over de Pyreneeën te wagen als het weer eindelijk mee blijkt te werken. De lammergier, die we van dichtbij tot wel 5 maal omhoog zien gaan om zijn bot op de rotsen stuk te gooien. De oehoe, die we op de zesde dag weer tevergeefs lijken te zoeken en die plotseling nog geen 10 meter van ons vandaan zit. De steenarend op het kadaver van een kraanvogel. De vale gier die zomaar dood uit de lucht kwam vallen na een botsing met een telefoondraad. Het door de gieren schoongeplukte schapenkadaver. De door ons verstoorde kerkuil die per ongeluk in een boom met raven gaat zitten, waar hij beslist niet welkom was. De rotskruiper die we na lang zoeken vinden op een gebouw in het bergdorp en kuuroord Balneario Panticosa. De grote gele kwikstaarten en de waterspreeuwen in Sallent de Callego. De zwarte spreeuwen op het dak van ons hotel. Het is de grens van het gematigde Noord-West Europese klimaat en het warmere Zuid-Europese klimaat en dat uit zich in een groot aantal soorten. En we hebben ze vast nog lang niet allemaal gezien. Kortom het was een mooie week. Toen ik terug was op het vliegveld van Barcelona en me niet eens meer ergerde aan de vertraging van anderhalf uur wist ik dat het me goed gedaan had.

p

 

 

p

Op de steppen bij Belchite (© Tom Loorij).

Riglos (© Kees Woutersen).

p

Grote zilverreiger, Ebro Delta (© Kees Woutersen).

p

Purperkoet, Ebro Delta (© Kees Woutersen).

p

Rotszwaluw, Loarre(© Kees Woutersen).

Alpenheggemus (© Kees Woutersen).

p

Koereigers, Ebro Delta (© Kees Woutersen).

p

Landschap Belchite (© Kees Woutersen).

p

Rotsformatie Vadiello, Sierra de Guara (© KW).

p

Rotsformatie Roldán, Sierra de Guara (© KW).

p

Vale gier (© KW).

SOORTENLIJST

Vogelreis Ebro Delta & Aragon

Reisleider: Kees Woutersen

Reisdata:

25 februari t/m   04 maart 2006

24 februari t/m   03 maart 2007

 

 - = niet waargenomen

 X = wel waargenomen

VOGELS (127 & 130 soorten):

Fuut X X

Geoorde Fuut X-

Dodaars X X

Kuhls pijlstormvogel X –

Vale pijlstormvogel - X

Aalscholver X X

Kuifaalscholver - X

Koereiger X X

Grote zilverreiger X X

Kleine Zilverreiger X X

Blauwe reiger   X X

Roerdomp X -

Ooievaar X X

Zwarte ibis – X

Grauwe gans - X

Lepelaar X -

Flamingo X X

Bergeend X X

Wilde eend   X X

Krakeend X X

Smient X X

Pijlstaart X X

SlobeendX X

Wintertaling X X

Krooneend X X

Tafeleend X X

Zwarte wouw X X

Rode wouw X X

Lammergier X X

Aasgier X X

Vale gier X X

Blauwe kiekendief X X

Bruine kiekendief X X

Sperwer X X

Buizerd X X

Steenarend X X

Slechtvalk X X

Smelleken - X

Torenvalk X X

Rode patrijsX X

Waterral X X

Waterhoen X X

Meerkoet X X

Purperkoet X X

Kraanvogel X X

Scholekster X -

Steltkluut X X

Kluut X X

Kievit X X

Bontbekplevier X X

Strandplevier X -

Zilverplevier X X

Goudplevier X -

Drieteenstrandloper X X

Bonte strandloper X X

Krombekstrandloper - X

Kleine strandloper - X

Wulp X X

Grutto X X

Tureluur X X

Groenpootruiter X X

Zwarte ruiter X X

Oeverloper X X

Witgat X X

Watersnip X X

Zwartkopmeeuw X X

Dwergmeeuw X X

Dunbekmeeuw X X

Kokmeeuw X X

Audouinsmeeuw X X

Geelpootmeeuw X X

Kleine mantelmeeuw X X

Lachstern X -

Grote stern X X

Visdief X X

Reuzenstern X X

Alk - X

Witbuikzandhoen X X

Zwartbuikzandhoen X X

Rotsduif X X

Houtduif X X

Holenduif X X

Turkse tortel X X

Monniksparkiet X X

Steenuil X X

Oehoe - X

Ijsvogel X X

Hop X X

Groene specht X X

Boomleeuwerik - X

Veldleeuwerik X -

Kuifleeuwerik X X

Teklaleeuwerik X X

Kleine kortteenleeuwerik X X

Kalanderleeuwerik X X

Rotszwaluw X X

Oeverzwaluw - X

Boerenzwaluw - X

Graspieper X X

Witte kwikstaart X X

Grote gele kwikstaart   X X

Roodborst X X

Zwarte roodstaart X X

Roodborsttapuit X X

Zwarte tapuit X –

Blauwe rotslijster X -

Merel X X

Zanglijster X X

Grote lijster X X

Graszanger X X

Cetti's zanger X X

Zwartkop X X

Kleine zwartkop X X

Tjiftjaf X X

Kuifmees X -

Pimpelmees X X

Koolmees X X

Zwarte mees X -

Staartmees X -

Boomklever X -

Boomkruiper X X

Rotskruiper X -

Spreeuw X -

Zwarte spreeuw X X

Ekster X X

Alpenkraai X X

Raaf X X

Zwarte kraai X X

Ringmus X X

Huismus X X

Rotsmus X X

Sneeuwvink X -

Vink X X

Europese kanarie X X

Groenling X X

PutterXX

Kneu X X

Cirlgors X X

Rietgors X X

Grauwe gors X X

 

 

Overigen

X = gezien/gehoord

D = vleermuis-detector

† = dood gevonden

S = sporen/keutels/holen

 

ZOOGDIEREN :

Vos † -

Eekhoorn S -

Bruine rat X -

 

Konijn X X

 

REPTIELEN EN AMFIBIËN:

Roodwangschildpad X

p

SOORTENLIJST

Vogelreis Ebro Delta & Aragon

Reisleider: Kees Woutersen

Reisdata:

26 december 2007 t/m 2 januari 2008

23 februari t/m 1 maart 2008

21 februari t/m 28 februari 2009

27 februari t/m 6 maart 2010

19 februari t/m 26 februari 2011

25 februari t/m 03 maart 2012

02 t/m 08 maart 2014

 - = niet waargenomen

 X = wel waargenomen

VOGELS (119, 126, 132, 137, 112, 111, 121 soorten):

Fuut X X X X X X X

Geoorde fuut - - - X X - X

Dodaars X X X X X X X

Vale pijlstormvogel - X - - - - -

Jan van Gent - X - X - X -

Aalscholver X X X X X X X

Kuifaalscholver - - - - - - X

Ralreiger X X X X - X -

Koereiger X X X X X X X

Grote zilverreiger X X X X X X X

Kleine zilverreiger X X X X X X X

Blauwe reiger X X X X X X X

Ooievaar X X X X X X X

Lepelaar - - X X - - X

Zwarte ibis X X X X X X X

Flamingo X X X X X X X

Grauwe gans - - X X - - -

Bergeend X X - X X X X

Middelste zaagbek X X - - - - -

Wilde eend X X X X X X X

Krakeend X X X X X X X

Pijlstaart - X X X - - X

Slobeend X X X X X X X

Smient - - - X - X X

Wintertaling X X X X X X X

Zomertaling - X - X - - -

Krooneend X X X X X X X

Tafeleend X X X X X - X

Zwarte wouw - X X X - - X

Rode wouw X X X X X X X

Lammergier X X - X X X X

Aasgier - X X X - - X

Vale gier X X X X X X X

Blauwe kiekendief X X X X X - X

Bruine kiekendief X X X X X X X

Sperwer X - X X X X X

Buizerd X X X X X X X

Steenarend – X X X X X -

Dwergarend - - - X - - -

Visarend X - X X - - -

Slechtvalk - X X X - - -

Smelleken X - - - X X X

Kleine torenvalk - - X X - - -

Torenvalk X X X X X X X

Rode patrijs X X X X X X X

Waterral X X X X X X X

Porceleinhoen - - - - - - X

Waterhoen X X X X X X X

Meerkoet X X X X X X X

Knobbelmeerkoet X - - - - - -

Purperkoet X X X X X X X

Kraanvogel - X X X X X X

Grote trap - - - - - - X

Scholekster - - - X - X X

Steltkluut - - X X - - X

Kluut X X X X X X -

Griel – X - X - - -

Kievit X X X X X X X

Bontbekplevier X X X X X X X

Kleine plevier - - - X - - X

Strandplevier X X X X X X X

Zilverplevier – X X - X X X

Goudplevier - X X - - - X

Steenloper X X X - X X -

Drieteenstrandloper X X X X X X X

Bonte strandloper X X X X X X X

Kleine strandloper X X X - - X X

Kanoet - - - X - - -

Kemphaan - X - - - X -

Grutto X X X - - X X

Wulp - - X X - - X

Tureluur X X X X X X X

Groenpootruiter X X X X X X X

Zwarte ruiter - X X X X X X

Oeverloper X X X X X X X

Witgat X X X X X X X

Watersnip X X X X X X -

Zwartkopmeeuw X X X X X X X

Dunbekmeeuw X X X X X X X

Kokmeeuw X X X X X X X

Audouinsmeeuw X X X X X X X

Geelpootmeeuw X X X X X X X

Kleine mantelmeeuw X X X X X X -

Grote stern - X X X X X -

Lachstern - X X - - - -

Visdief - X X - - X -

Reuzenstern - - X - X X -

Dwergstern - - X - - - -

Witwangstern - - - - X X -

Witbuikzandhoen X X X X - X -

Zwartbuikzandhoen X X X X X - X

Rotsduif X X X X X X X

Houtduif X X X X X X X

Turkse tortel X X X X X X X

Steenuil X X X X X X X

Velduil X X - - - - -

Ijsvogel X X X X X X X

Hop X X X X X X -

Grote bonte specht X - X - - X -

Groene specht - - - X - X -

Boomleeuwerik X - X X - - -

Kuifleeuwerik X X X X X X X

Teklaleeuwerik X X X X X X X

Duponts leeuwerik - X X X X X X

Kleine Kortteenleeuwerik X X - X X X X

Kortteenleeuwerik - - - - - - X

Kalanderleeuwerik X X X X X X X

Rotszwaluw X X X X X X X

Oeverzwaluw - X - X - - -

Boerenzwaluw - X X X - - -

Huiszwaluw - - - X - - -

Graspieper X X X X X X X

Waterpieper - - - - - - X

Witte kwikstaart X X X X X X X

Grote gele kwikstaart X X X X X X X

Gele kwikstaart - - - X X - -

Waterspreeuw - - - - X - -

Winterkoning X X X X X X X X

Heggemus X - X X - - -

Alpenheggemus X - - X - - -

Roodborst X X X X X X X

Blauwborst X - - X X - X

Zwarte roodstaart X X X X X X X

Roodborsttapuit X X X X X X X

Zwarte tapuit X X X - - - -

Blauwe rotslijster X X X X X X X

Merel X X X X X X X

Zanglijster X - X X X - -

Grote lijster - X X - X X X

Kramsvogel - - X - X - -

Koperwiek X - - - - - -

Graszanger X X X X X X -

Cetti's zanger X X X X X X X

Rietzanger - - X - - - -

Provencaalse grasmus - X - X X -

Baardgrasmus - - - X - - -

Zwartkop X X X X - - X

Kleine zwartkop X X X X - X X

Tjiftjaf X X X X X X X

Vuurgoudhaan X – X X - - -

Buidelmees X X X - - - -

Kuifmees X X - - - X -

Pimpelmees X X X X X X X

Koolmees X X X X X X X

Staartmees X X X - - - -

Boomkruiper - - X X X - -

Rotskruipers X - - - - X - -

Roodkopklauwier - - -X - - - -

Zuidelijke klapekster X X X X - X -

Zwarte spreeuw X X X X X X X

Spreeuw - - - - - - X

Vlaamse gaai - - X - X - -

Ekster X X X X X X X

Alpenkraai X X X X X X X

Kauw X X X X X X X

Raaf X X X X X X X

Zwarte kraai X X X X X X X

Ringmus X X X X X X X

Huismus X X X X X X X

Rotsmus - X - X - - -

Vink X X X X X X X

Europese kanarie X X X X X X X

Sijs X - - - - - -

Groenling X X X X X X X

Putter X X X X X X X

Goudvink X - - - - - -

Kneu X X X X X X X

Cirlgors – X - - X - X

Grijze gors X- - - - X -

Rietgors X X X X X X X

Grauwe gors X X X X X X X

Monniksparkiet - - - X - - -

Overigen

X = gezien/gehoord

D = vleermuis-detector

† = dood gevonden

S = sporen/keutels/holen

ZOOGDIEREN:

Grote hoefijzerneus - - - - X -

Steenmarter X X - - - -

Steenbok X X - - - X

Das - X - S - -

Bruine rat X - - - - -

Eekhoorn - - - X X -

Konijn X X X X - X

Iberische h aas X X - - † -

Dolfijn spec. - - - X -

 

REPTIELEN EN AMFIBIËN:

Spaanse groene kikker X X X X X X X

Gewone pad - - - - - X X

Spaanse muurhagedis – X - - - - -

Algerijnse zandloper - - - - - X -

Trapslang - X - - - X -

Adderringslang - - - - X - -

Muurgekko - - - - - - X

Texto