ARAGON
Natuurreizen Spanje:
hieronder vindt u nieuws over de Spaanse natuur dat blijvend
interessant is.
Nieuwsbrief
januari 2007
Monfragüe
Nationaal Park
Spanje
is oficieel een Nationaal Park rijker. Monfragüe in Extremadura
is vooral bekend van zijn roofvogels (o.a. 280 paar monniksgier,
500 paar vale gier en 12 paar Spaanse keizerarend) is nu beter
beschermd. Lees en kijk op internet:
Dupont´s
leeuwerik: vogel van het jaar in Spanje 2006
De
Dupont´s leeuwerik is een unicum voor Spanje, want binnen
Europa vinden we hem nergens anders. Dat hij dit jaar tot
Vogel van het Jaar is benoemd, is niet iets om blij om te
zijn. Deeltellingen wijzen uit dat er niet meer dan 30% over
zal zijn van de 13.000 paar die in 1988 werden geteld. Habitatvernietiging
is de belangrijkste oorzaak. De beste plek om deze soort te
zien blijft nog steeds Belchite, in de steppen van Aragón,
en in dit reservaat is hij gelukkig heel goed beschermd. Bron:
La Garcilla.
Lammergier
in ARAGON
De
redenen zijn nog onbekend, maar het beeld tekent zich duidelijk
af: het broedsucces van de lammergier in Aragón, bijna de
helft van de Europese populatie, is de laatste jaren schrikbarend
gedaald. Een gemiddelde van 20 uitgevlogen jongen was normal,
dit jaar, 2006, zijn slechts 13 jongen uitgevlogen. De redenen
hiervoor zijn onbekend, misschien zijn de Pyreneeën vol of
is er minder voedsel beschikbaar.
Inmiddels
zijn er drie lammergieren uitgezet in Cazorla (Andalusia)
en zijn er vergaande plannen om lammergieren in gevangenschap
groot te brengen en dan in de Picos uit te zetten. Bron: Diversen.
Doñana
Er
is veel te doen geweest over de vervuilingsgolf die Doñana
trof in het najaar van 1998. Nu alles is afgehandeld kan gezegd
worden dat er van het gif niets meer te zien is, al is het
deel dat niet opgeruimd kon worden natuurlijk opgenomen in
het ecosysteem. Hogere concentraties gif zijn vooral gevonden
in de bladeren van de bomen, en niet in hun vruchten. De rivier
Guadiamar, aan de oostrand van het Nationale Park, is omgebouwd
tot een groene verbindingszone en heeft formele bescherming
gekregen als natuurpark. Het slecht nieuws over dit item is
dat er uiteindelijk absoluut niemand veroordeeld is, er is
dus geen schuldige. De rechter heeft de zaak gearchiveerd.
De gifmijn Azalcóllar is al enige jaren gesloten omdat hij
niet meer rendabel was. Bron: diversen.
Sneeuwvink
Uit
een studie naar de sneeuwvink in de Picos van Europa zijn
een aantal interessante dingen naar voren gekomen. De Picos
is het berggebied waar de sneeuwvink het laagst broedt, vanaf
1.650 meter hoogte. De vogels van de 1500 – 2000 broedparen
groeperen zich in najaar en winter tot groepen van zo´n 100
individuen. De nestbouw start pas eind mei en de jongen vliegen
uit in juli. De winter is de belangrijkste tijd voor overleving:
bij temperaturen tot 20 graden onder nul weten ze onder meters
sneeuw nog voldoende voedsel te vinden om hun gewicht, 50
gram, op peil te houden. Als u zelf de Picos bezoekt kunt
u sneeuwvinken en alpenkauwen met kleurringen zien rondvliegen.
Bron: Quercus.
Grijze
wouw
De
grijze wouw in Spanje zit nog steeds in de lift. Het broedgebied
wordt steeds verder naar het noorden uitgereid en er zijn
al broedgevallen bekend vlak onder de Pyreneën en dichtbij
de Picos de Europa. Extremadura heeft al 199 paar (2005) en
vorig jaar is hier een slaapplaats gevonden met meer dan 70
exemplaren. Rond Doñana is het ook een regelmatige verschijning
geworden, in 2006 broedden hier 6 paar. Bron: Quercus..
Rode
lijst
Er
is een nieuwe rode lijst van de vogels van Spanje verschenen:
´Libro rojo de las Aves de España´. Maar liefst 25% van de
Spaanse vogelsoorten zijn bedreigd. De belangrijkste factor
is habitat vernietiging. Bron: SEO/BirdLife
Ooievaar
Het
aantal ooievaars is in 10 jaar tijd verdubbeld. In 2004 werden
33.215 paar geteld. De belangrijkste regio´s zijn Extremadura
en Castilië. Bron: SEO/BirdLife
Heremietibis
In
Zuid Spanje loopt een reintroductieproject waar met deze zeldzame
soort wordt gefokt. In december 2004 zijn een twintigtal van
heremietibissen losgelaten in Cádiz, in de hoop de verloren
populatie in Zuid Spanje weer terug te krijgen. Enkele vogels
zijn waargenomen tot boven Madrid, maar van een echte kolonisatie
is tot un toe geen sprake. SEO/BirdLife werkt ook mee aan
een beschermingsproject van de enig bekende kolonie van wilde
heremietibissen bij Agadir, Marokko. Afbeeldingen van deze
eens zo algemene vogels zijn te vinden in de Egyptische Pyramiden.
Bron:
INTERNET SEO/BirdLife.
Overwnterende
rode wouwen
De
belangrijke Spaanse populatie van de rode wouw is standvogel
en een groot deel van de Europese populaties, zoals die van
Frankrijk en Duitsland, overwintert in Spanje. In 1994 bleek
het om ongeveer 58.000 vogels te gaan, maar bij een tweede
wintertelling waren dat er nog maar 30.000! Deeltellingen
wijzen uit dat ook de broedpopulatie in tien jaar tijd gehalveerd
is. De oorzaken zijn nog niet duidelijk. Uit beschermingsoogpunt
is de rode wouw een belangrijke soort omdat het verspreidingsgebied
erg klein is, de hele wereldpopulatie broedt in Europa. Bron:
SEO.
Eleonor´s
valk
Van
de schitterende Eleonora´s valk is het vooral bekent dat hij
zijn broedcyclus heeft aangepast aan de komst van trekvogels.
Hij broedt op eilanden in de Middellandse zee, zoals Mallorca,
en pas in augustus komen de jongen uit. Uit nieuw onderzoek
blijkt echter dat zijn dieet in het voorjaar en in de zomer
vooral uit insecten bestaat die in de vlucht worden gevangen.
In de maanden juli en augustus komen er steeds meer vogels
bij. De populatie van de Spaanse eilanden is stabiel, de laatste
telling in 2004 kwam uit op 1.257 eksemplaren.
Zwartkoprietzanger
op Mallorca
De
zwartkoprietzanger leeft verborgen in het riet, heeft een
klein verspreidingsgebied en is moeilijk te vinden.
Een van de belangrijkste populaties in Europa broedt in de
dikke rietstengels van de Albufera op Mallorca. Nadat de pupulatie
in 1999 op een top kwam met rond de 3.000 paar, is hij nu
weer flink ingezakt tot onder de 1.000 paar. Belangrijkste
oorzaken zijn toenemende verzouting van de bodem en het grotere
aantal rietbranden waardoor er minder dik en oud riet is komen
te staan. De helft van de populatie trekt in de winter niet
weg. Als u deze vogel wilt ontdekken kunt u het best letten
op de zeer luide roep of zang. Bron: Quercus.
Het
konijn
Het
konijn is een autochtone diersoort van het Iberisch Schiereiland.
Ook jachtstatistieken geven aan dat de achteruitgang nog steeds
voortduurt. Hoewel op sommige plekken de populatie in stand
blijft, zijn veel populaties met 90% ingezakt. Dit is des
te meer verontrustend omdat het konijn de balngrijkste prooi
is voor een aantal zeldzame roofvogels, zoals de Spaanse keizerarend,
en de bijna uitgestorven Iberische lynx. Bron: Quercus.
Bruine
beren in de Picos
Er
is deze zomer veel te doen geweest over bruine beren die in
de Pyreneeën zijn uitgezet, maar Spanje heeft nog één levensvatbare
berenpopulatie en daar gaat het erg goed mee. In het Cantabrisch
gebergte, de Picos de Europa, leven maar liefst 160 wilde
beren, dat is veel meer dan met tien jaar geleden dacht. Hiervan
leven er 25 gescheiden van de belangrijkste groep in het westelijk
deel van deze bergen. In 2005 zijn minimaal 15 jongen grootgebracht,
eem mooi aantal. Door meer stukken land te beschermen en bos
aan te planten gaat men proberen beide populaties weer met
elkaar in contact te brengen. Bron: EFE.
Nieuwe
salamander ontdekt
In
de bergen van Montseny, bij Barcelona, is een nieuwe salamandersoort
beschreven. Hij lijkt het meest op de Pyrenese beeksalamander
maar na 3 jaar intensieve studie kwam men tot de conclusie
dat het echt een andere soort is. De wereld populatie van
de Montseny salamander is slechts 1.500 individuen groot en
ze leven in schoon, zuurstofrijk water op meer dan 600 meter
hoogte. Wilt u meer weten, kijk dan op:
http://www.universia.es/portada/actualidad/noticia_actualidad.jsp?noticia=84941
Nieuwsbrief
maart 2006
NIEUW
op onze homepage www.aragonnatuur.com
is het kopje ´ACTUEEL´. Hier
staan links naar het weer en vogelwaarnemingen in Spanje alsmede
naar een aantal WEBCAMS waar u life de situatie
kunt zien in de Pyreneeën (Ordesa, Benasque), bij Málaga en
bij Tarifa.
Interessante
websites:
De
zwarte ooievaar
Er
is een website voor het volgen van zwarte ooievaars via een
saleliet: http://www.flyingover.net/
Twee
van de exemplaren zijn in Spanje gemerkt, zie hiervoor: http://www.alados.org/flyingover
De
grauwe kiekendief in Extremadura:
http://www.bme.es/adenex/ingles/a_cenizo.html
Planten
van de Pyreneeën
Voor
de plantenliefhebbers is er op internet een Atlas van de Flora
van Aragón verschenen (dus incl. centrale Pyreneeën), gemaakt
door het onderzoeksinstituut in Jaca (in de Spaanse taal):
http://www.ipe.csic.es/floragon
Spaanse
zoogdieren
In
het jaar 2002 is een zoogdierenatlas van Spanje gepubliceerd:
´ Atlas de los mamíferos terrestres de España´.
De verspreidingskaarten
zijn nu te bekijken op de site van de Spaanse zoogdierenclub,
de SECEM, zie: http://www.secem.es/Secem_mapas.htm
Belchite
Als
u geinteresseerd bent in het beheer van het unieke steppegebied
bij Belchite, bekend van o.a. de Duponts leeuwerik,
kijk dan op: http://www.elplaneron.org/
Nieuwsbrief
juli 2005
Ben
u geïnteresseerd in digiscoping? Kijk
dan op onze site bij de Extremadura foto-digiscopingreis én
op deze Spaanse site: http://www.fotodigiscoping.info.
Interessante
Spanje nieuwtjes:
Bruine
beer. In november
vorig jaar is het laatste autochtone vrouwtje door een jager
neergeschoten. Het jong is toen verdwenen en niemand kon voorspellen
of hij de winter zou overleven. Goed nieuws: vorige maand
zijn er sporen van dit dier gevonden en hij is dus de winter
goed doorgekomen.
Spaanse
pardellynx. Nieuws
over de op de rand van uitsterven levende Spaanse pardellynx
blijft ´hot´. De in gevangenschap geboren jongen zijn de hoop
voor de toekomst. Zie: http://www.soslynx.org
, met hartbrekende
foto´s.
Nieuws
van SEO/BirdLife over vogels in Spanje 2004:
Het
aantal leden van SEO/BirdLife in Spanje stijgt nog steeds,
per 31-12-2004 waren er 8.368
leden. Niet te vergelijken met NL maar onderscht de invloed
niet die deze vereniging heeft in het landschapsbeheer in
Spanje. Hieronder een aantal nieuwe, interessante zaken over
Spaanse vogels:
Rosse
waaierstaart .
Er is un voor het eerst een landelijke telling geweest en
het totaal wordt gesteld op 129.000 469.000 individuen. Ze
leven vooral in het midden en zuiden van Andalucia in druivenvelden
en een mix van druif/olijfvelden. Niet in natuurgebieden zoals
Doñana en dat is de reden dat buitenlandse vogelaars de rosse
waaierstaart bijna nooit zien. Andere bronnen spreken over
een achteruitgang van de populatie.
Rode
wouw . Voor
het eerst was er in 1994 een telling van deze soort en nu,
10 jaar later, is die herhaald. De resultaten zijn deprimerend:
de winterpopulatie laat een afname zien van 48% en de broedpopulatie
in belangrijke gebieden gaat met bijna 40% achteruit. Spanje
is het belangrijkste land voor overwinteraars en de geconstateerde
afname roept veel vragen op. Zie ook het artikel: Rode
wouwen in Spanje (de Takkeling, 2000) dat na te lezen is op
www.aragonnatuur.com.
Ooievaar
. Nu beter nieuws.
De zesde telling van ooievaars laat een record zien: 33.217
broedparen, een verdubbeling sinds 1994. Dertig jaar geleden
waren er nog maar 7.005 paar.
Grote
trap . Op basis
van deeltellingen wordt de Spaanse populatie op 22.768-24.493
vogels geschat. In de traditioneel beste gebieden gaat
hij vooruit, in veel rndgebieden gaat hij juist achteruit.
Ringcentrale
. In 2004 waren er 533 ringers die 240.000 vogels
hebben geringd.

Nieuwsbrief
april 2005
Spanje
nieuwtjes:
*
Vogel van het jaar 2005 in Spanje is de havikarend: www.seo.org
*
Het is dit jaar 20 jaar geleden Felix Rodriguez de la Fuente
is overleden, de belangrijkste promotor van de natuur die
Spanje ooit heeft gekend:
http://es.geocities.com/proyectofelix/
http://felixrodriguezdelafuente.com/index.htm
*
In de zoo van Jerez de la Frontera zijn 3 jonge Iberische
lynxen in gevangnschap geboren: http://www.zoobotanicojerez.com/
*
De zoo van Jerez fokt ook de in het wild uiterst zeldzame
heremietibis (Geronticus eremita,
nog 250 paar in Marokko) en heeft hiervan onlangs 21
exemplaren uitgezet in Zuid Spanje: http://www.zoobotanicojerez.com/index.php?id=1467
Veel
lees- en kijkplezier!

Nieuwsbrief
november 2004
Nieuwe
Spaanse broedvogelatlas
In
2003 is de nieuwe Spaanse broedvogelatlas verschenen. Van
iedere vogel is, zoals gebruikelijk bij dit soort projecten,
een verspreidingskaart opgenomen op basis van 10 x 10 km.
blokken. Een tekst geeft uitleg en aanvullende informatie
over aantallen, habitatvoorkeur, voor- danwel achteruitgang
enz. Het goede aan de atlas zijn de kaarten: eindelijk behoorlijk
recente (1985-2001) en gedetailleerde informatie. De
teksten zijn echter heel moeilijk te lezen. Jaartallen, aantallen,
percentages en namen van provincies en regio´s volgen elkaar
in rap tempo op. Wie niet exact weet wat hij wil weten en/of
niet weet hoe Spanje in elkaar zit, wordt hier
totaal geen wijs uit. Helaas staat er geen woord Engels in.
De
algemene trend is dat het met veel vogels goed gaat, en dat
er minder achteruit gaan. De meest opmerkelijke soorten en
aantallen volgen hieronder.
Vale
pijlstormvogel
2.083--4.414 paar
Woudaaap
1.900-2.300 paar
Kwak
2.689 paar
Ralreiger
850-1.100 paar
Koereiger
64.416 paar
Kleine
zilverreiger
10.400 paar
Purperreiger
2.000 paar
Zwarte
ooievaar
387 paar
Marmereend
30-200 paar, fluctuerend
Witkopeend
2.300 exemplaren
Grijze
wouw
500-1.000 paar
Lammergier
81 paar
Aasgier
1.320- 480 paar
Vale
gier
17.337-18.070 paar
Monniksgier
1.358 paar
Grauwe
kiekendief
4.926 paar
Spaaanse
keizerarend
175 paar
Havikarend
650-713 paar
Kleine
torenvalk
12.000 paar
Auerhoen
500-600 exemplaren
Purperkoet
3.000-3.500 paar
Knobbelmeerkoet
80 paar
Kleine
trap
100.000-200.000 mannetjes
Grote
trap
23.000 exemplaren
Griel
30.000-40.000 paar
Dunbekmeeuw
800-900 paar
Audouin´s
meeuw
16.957 paar
Zwartbuikzandhoen
9.000-17.000 exemplaren
Witbuikzandhoen
17.000-22.000 exemplaren
Kuifkoekoek
55.000-64.500 paar
Oeehoe
520-600 paar
Vale
gierzwaluw
31.159 paar
Kaffergierzwwluw
100-150 paar
Hop
497.000-710.000 paar
Kalanderleeuwerik
1.030.000-3.400.000 paar
Westelijke
blonde tapuit
513.000-630.000 paar
Zwarte
tapuit
6.430 paar
Provencaalse
grasmus
1.700.000-3.000.000 paar
Rotskruiper
9.000-12.000 paar
Blauwe
ekster
240.000-260.000 paar
Sneeuwvink
4.500-6.000 paar
Nieuwe
taxonomische inzichten mbt Spaanse vogels
De
naamgeving van Europese en Noord-Amerikaanse vogels zoals
we die in alle boeken, veldgidsen en tijdschriften zien is
gebaseerd op Voous (1977). De AERC TAC (het Europese comitee
voor taxonomie en zeldzaamheden) heeft na het bestuderen van
diepgaande studies besloten een aantal veranderingen te
accepteren. Dat betekent in de praktijk vooral dat er vogels
bij eeen andere familie terecht komen en dat er vogels worden
opgesplitst in 2 of meer soorten. Veel van deze ´splits´
staan al lang in de boeken en zijn al algemeen bekend. Men
is nog niet klaar, over veel soorten moet nog een beslissing
worden genomen. Echt geinteresseerden kunnen alles tot in
detail nalezen op internet.
Bron:
internet http://aerc.be/aerc_tac.htm
De
definitieve ´splits´ voor Spanje zijn:
Spaanse
keizerarend (afgesplitst van keizerarend)
Geelpootmeeuw
(afgesplitst van zilvermeeuw)
Waterpieper
(afgesplitst van oeverpieper)
Balearen
grasmus (afgesplitst van Sardijnse grasmus)
Westelijke
bergfluiter (afgesplitst van bergfluiter)
Canarische
tjiftjaf (afgesplitst van tjiftjaf)
Iberische
tjiftjaf (afgesplitst van tjiftjaf)
Afrikaanse
pimpelmees (afgesplitst van pimpelmees, ook op Canarische
eilanden)
Zuidelijke
klapekster (afgesplitst van klapekster)
´Nieuwe´
blauwe ekster
Hoe
is het mogelijk dat een vogelsoort op twee plaatsen van de
wereld voorkomt die zo ver uit elkaar liggen: China een Spanje.
Misschien is de blauwe ekster door middeleeuwse zeevaarders
vanuit China naar Spanje geëxporteerd. Een diepgaande studie
naar DNA, ecologie en gedrag heeft nu duidelijkheid gebracht:
het gaat om twee verschillende soorten en onze blauwe ekster
heet Cyanipica cooki .
Ook
over het gedrag zijn interessante dingen ontdekt. Er zijn
minder volwasssen vrouwtjes dan mannetjes. Dat komt omdat
de vrouwtjes meer zwerven en nieuwe gebieden opzoeken, waardoor
de mortliteit hoger is. De mannetjes die ´over´zijn helpen
vaak andere paartjes met hun broedsel zodat er meer jongen
worden grootgebracht. Maar dat gebeurt zonder dat er familiebanden
zijn. Dat laatste is heel vreemd. Waarom helpen ze
dan mee als hun eigen genen niet worden doorgegeven? Als ze
een jaar later wel zelf gaan broeden is hun broedsucces niet
hoger geworden omdat ze ervaring hebben opgedaan. Wat is het
nu wel? Blauwe eksters leven in gesloten groepen waarbij
nauwelijks individuen van andere groepen worden toegelaten.
Met andere groepen is ook feitelijk nauwelijks contact. Binnen
de groep moet iedereen elkaar dus heel goed kennen. De kans
dat je zonder vrouwtje komt te zzitten, is voor oudere en
ervaren mannen net zo groot als voor jonge en dinamische.
Waarschijnlijk ligt de basis van dit hulp-gedrag in een lange
termijn voordeel, zoiets als: ik help nu en als ik volgend
jaar wel een vrouw heb dan wordt ik weer door een ander groepslid
geholpen.
Bron:
diversen, 2003.

|